زندگی در شهرهای بزرگ بدون هوای آلوده، آب آلوده به نیترات شده، آلودگی صوتی، استرس و... امکان پذیر نیست پس چرا بعضی ها سالم و سلامت تا 100 سالگی عمر می کنند و بعضی ها در جوانی و میانسالی به انواع و اقسام بیماری ها مبتلا می شوند و خیلی زود دنیا را ترک می کنند؟!

 

تحقیقات ثابت کرده اند افرادی که به طور مرتب آزمایش می دهند و تحت بررسی های پزشکی قرار می گیرند به مراتب عمر طولانی تر و مفیدتری دارند. آزمایش های دوره ای به شما کمک می کنند از هزینه های گزاف درمان، درد، ناتوانی و افسردگی حاصل از بیماری ها در امان بمانید. البته آزمایش همیشه باعث پیشگیری نمی شود اما اغلب اوقات می تواند بیماری را در مراحل اولیه تشخیص داده و شانس درمان را افزایش دهد. در این مقاله به هفت آزمایش ضروری برای خانم ها در سنین مختلف اشاره خواهیم کرد.

یک نکته مهم

اگر در معرض عوامل خطرساز سرطان ها، دیابت، فشارخون، چربی خون، پوکی استخوان و ... قرار دارید و سابقه این بیماری ها در خانواده تان وجود دارد، باید طبق نظر پزشک از سنین پایین تر و در فواصل کوتاه تر مورد آزمایش و بررسی قرار بگیرید پس حتما در این مورد از پزشک خانواده خود سوال کنید.

1. اگر می خواهید از سرطان سینه پیشگیری کنید.

ماموگرافی و معاینه سینه

سرطان سینه شایع ترین سرطان در میان خانم ها به شمار می آید. هرچه زودتر متوجه این سرطان شوید، شانس بیشتری برای درمان خواهید داشت چرا که در مراحل اولیه، احتمال انتقال آن به غدد لنفاوی، شش ها، مغز و ... کمتر است.

معاینه سینه

در سنین 20 تا 40 سالگی باید هر یک تا سه سال سینه های تان توسط متخصص زنان معاینهکلینیکی شود. بعد از 40 سالگی نیز این معاینه باید هر سال انجام شود. در این تست، پزشک با لمس انگشتان خود سعی می کند توده ها یا هر برآمدگی غیر عادی را در سینه تشخیص دهد.

ماموگرافی

در 40 تا 50 سالگی باید سالی یک بار ماموگرافی انجام دهید. از 50 تا 74 سالگی نیز باید هر دو سال یک بار این آزمایش را انجام دهید. بعد از 75 سالگی هم باید با نظر پزشک آن را تکرار کنید. در ماموگرافی، سینه تحت فشار نسبی قرار می گیرد سپس با استفاده از اشعه ایکس از آن عکسبرداری می شود. این روش می تواند توده را قبل از اینکه متوجه آن شوید، تشخیص دهد. با این حال دریافت نتیجه طبیعی، صددرصد احتمال سرطان را رد نمی کند بنابراین باید این آزمایش را در فواصل منظم تکرار کنید. خانم هایی که در معرض خطر سرطان سینه هستند شاید به سونوگرافیو ام آر آی سینه هم احتیاج پیدا کنند.

2. اگر نگران سلامت جنسی تان هستید.

پاپ اسمیر و تست HPV

با انجام تست پاپ اسمیر در فواصل منظم می توان به راحتی سلول های غیر عادی دهانه رحم را شناسایی و با برداشتن آنها از ابتلا به سرطان دهانه رحم پیشگیری کرد. دهانه رحم یا سرویکس یک معبر باریک بین رحم و واژن است. علت اصلی سرطان دهانه رحم نیز ویروس زگیل تناسلی یا پاپیلوم انسانی (HPV) شناخته شده است.

پاپ اسمیر

انجام پاپ اسمیر پس از ازدواج و شروع اولین رابطه زناشویی، حداقل هر دو سال یک بار تا 30 سالگی توصیه می شود. از 30 سالگی به بعد نیز اگر نتیجه سه بار پاپ اسمیر پشت سر هم طبیعی باشد می توان هر سه سال یک بار آن را تکرار کرد. برای انجام پاپ اسمیر، پزشک با قرار دادن وسیله ای به نام اسپکولوم داخل واژن سعی می کند کانال واژن را باز کند و آن را به خوبی بررسی کند. توجه داشته باشید که 72 ساعت قبل از انجام آزمایش باید از شست و شوی داخل واژن با آب و مواد ضدعفونی کننده پرهیز کنید. این آزمایش همچنین نباید در دوران قاعدگی یا خونریزی فعال انجام شود.

تست HPV

از 30 سالگی باید هر پنج سال یک بار همراه پاپ اسمیر، تست تشخیصی ویروس HPV را نیز انجام دهید. برای این منظور پزشک پس از قرار دادن اسپکولوم داخل واژن با استفاده از وسیله کوچکی از سلول های دهانه رحم نمونه برداری می کند و آن را برای آزمایشگاه می فرستد تا هرگونه تغییر سلولی منجر شونده به سرطان مشخص شود. از این طریق همچنین می توان سایر بیماری های مقاربتی را تشخیص داد.

از 65 سالگی به بعد نیز اگر مرتب بررسی شده باشید و خطری برای سرطان نداشته باشید، شاید دیگر احتیاجی به این تست نباشد. با این حال بهتر است در این مورد از پزشک خود سوال کنید. اگر هم دهانه رحم تان را خارج کرده اید لازم نیست این تست را انجام دهید اما باید سالی یک بار توسطمتخصص زنان معاینه شوید.

3. اگر می خواهید استخوان های محکمی داشته باشید.

سنجش تراکم استخوان

خانم ها با ورود به سن یائسگی و کاهش ترشح هورمون ها در خطر پوکی استخوان قرار می گیرند. کاهش تراکم استخوان باعث می شود فرد با کوچک ترین ضربه، زمین خوردن یا حتی یک عطسه شدید دچار شکستگی استخوان شود! خبر خوب اینکه پوکی استخوان قابل پیشگیری و قابل درمان است. خانم ها از 65 سالگی باید حداقل یک بار سنجش تراکم استخوان را انجام دهند. بعد از آن همزمان تکرار آزمایش در هر فرد بستگی به تراکم استخوان و عوامل خطرساز زندگی اش دارد. برای انجام تست DXA باید روی تخت دراز بکشید.

سپس دستگاه اسکن با استفاده از دوز پایین اشعه ایکس از استخوان های خاصی در بدن تان عکسبرداری می کند. این تست می تواند قدرت استخوان را بسنجد و احتمال شکستگی را در آینده تخمین بزند. همچنین می توان در روند درمان پوکی استخوان از آن بهره برد.

4. اگر می خواهید از سرطان روده در امان بمانید.

کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی

سرطان روده بزرگ بعد از سرطان سینه یکی از شایع ترین سرطان ها میان زنان به حساب می آید. اغلب سرطان های روده بزرگ از پولیپ (توده های غیر طبیعی در لایه داخلی روده بزرگ) ایجاد می شوند. البته همه پولیپ ها سرطان زا نیستند اما نوع سرطان زای آن می تواند به بخش های دیگر بدن هم منتقل شود بنابراین برای پیشگیری از سرطان بهتر است پولیپ به موقع از روده خارج شود.

یکی از راه های معمول برای تشخص پولیپ استفاده از کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی است. در کولونوسکوپی از داروهای خواب آور یا بیهوشی استفاده می شود سپس لوله ای انعطاف پذیر و مجهز به دوربین از طریق مقعد به داخل روده بزرگ فرستاده می شود. در این بررسی اگر پولیپ پیدا شود پزشک می تواند در همان لحظه آن را از بدن خارج کند. سیگموئیدوسکوپی نیز مانند کولونوسکوپی است با این تفاوت که لوله آن کوتاه تر است و فقط قسمت پایینی روده بزرگ را بررسی می کند.

همه خانم ها باید از 50 سالگی یک بار سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی انجام دهند. اگر نتیجه سیگموئیدوسکوپی طبیعی بود باید هر پنج تا 10 سال تکرار شود. اگر هم نتیجه کولونوسکوپی طبیعی بود باید هر 10 سال یک بار تکرار شود.

5. اگر می خواهید همواره قلب سالمی داشته باشید.

فشار خون

هرقدر سن بالاتر می رود خطر ابتلا به فشار خون بالا نیز بیشتر می شود. این درحالی است که فشار خون بالا می تواند بدون هیچ گونه هشدار قبلی باعث سکته قلبی یا مغزی شود. نتیجه اندازه گیری فشار خون معمولا به صورت فشار ماکسیمم روی فشار مینیمم اعلام می شود. اولین عدد که مقدار آن بالاتر است، فشار ماکسیمم یا فشار داخل رگ ها در زمان ضربان قلب و پرکردن رگ ها از خون است. دومین شماره نیز فشار مینیمم یا فشار داخل رگ ها مابین هر دو ضربان است. برای مثال در فشار 12 روی 8، عدد 12 همان فشار ماکسیمم و عدد 8 فشار مینیمم است.

فشار خون ایده آل برای خانم ها کمتر از 12 روی 8 است. هر خانمی باید از سن 18 تا 40 سالگی حداقل هر دو سال یک بار فشار خونش را اندازه گیری کند. اگر فشار خون تان بین 12 روی 8 تا 13 روی 9 باشد در مرحله پیش از ابتلا به فشار خون قرار دارید و باید سالی یک بار آن را اندازه بگیرید. از 40 سالگی به بعد هم باید سالی یک بار فشار خون اندازه گیری شود. اگر فشار خون تان در دو مرتبه اندازه گیری بالای 14 روی 9 باشد باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید.

برای اندازه گیری فشار خون دستگاه های مختلفی وجود دارد. بعضی از آنها به بازو و بعضی دیگر به مچ بسته می شوند. دستگاه هایی که به بازو بسته می شوند نتایج دقیق تری دارند. توجه داشته باشید اگر سایز دستگاه مطابق با سایز بازو نباشد، ممکن است فشار خون به صورت کاذب بالاتر یا پایین تر نشان داده شود، یعنی اگر فرد چاقی از دستگاهی استفاده کند که کوچک تر از سایز بازویش باشد فشارش به طور کاذب بالاتر نشان داده می شود و اگر فرد لاغر باشد و دستگاه برایش بزرگ باشد فشار خونش به طور کاذب پایین تر نشان داده می شود.

6. اگر از سکته قلبی و مغزی می ترسید.

آزمایش کلسترول

بالا بودن کلسترول خون می تواند باعث ایجاد پلاک و بسته شدن عروق شود. این پلاک ها به تدریج طی سال ها بدون هیچ علامتی در رگ ها تجمع پیدا می کنند و در نهایت باعث سکته قلبی یا مغزی می شوند. برای اندازه گیری کلسترول خون باید 12 ساعت ناشتا باشید و بعد آزمایش خون بدهید.

در این آزمایش باید میزان کلسترول تام، LDL یا کلسترول بد، HDL یا کلسترول خوب و تری گلیسیریدتان را اندازه گیری کنید. میزان ایده آل کلسترول تام و تری گلیسیرید زیر 200 mg/dL است. میزان HDL نیز باید بیشتر از 60 و LDL کمتر از 130 باشد. همه خانم های 20 تا 40 ساله باید حداقل هر پنج سال یک بار از این لحاظ بررسی شوند. از 40 تا 49 سالگی نیز هر دو سال یک بار و از 50 سالگی هر سال باید آزمایش چربی خون بدهید.

7. اگر می خواهید از دیابت پیشگیری کنید.

تست قند

یک سوم افراد مبتلا به دیابت نوع 2 از بیماری خود بی خبر هستند این درحالی است که دیابت می تواند باعث بیماری های قلبی، کلیوی، سکته، آسیب های چشمی و ... شود. خبر خوب اینکه می توان دیابت را با رژیم غذایی، ورزش، کاهش وزن و مصرف دارو تحت کنترل درآورد به خصوص اگر به موقع تشخیص داده شود. برای اندازه گیری قند خون باید هشت ساعت ناشتا باشید و بعد در آزمایشگاه یا در منزل با دستگاه قند خون آزمایش دهید.

قند خون طبیعی باید زیر 100 باشد. قند بین 100 تا 125 نشانه مرحله پیش دیابت است. قند 126 یا بالاتر نیز نشانه دیابت است. تست آزمایشگاهی A1C هم میانگین قند خون را در دو تا سه ماه اخیر نشان می دهد و میزان طبیعی آن باید بین 7/3 تا 3/5 باشد. همه خانم ها باید از 40 سالگی یک بار تست قند بدهند و اگر نتیجه آن طبیعی بود تا 49 سالگی هر دو سال یک بار آن را تکرار کنند. بعد از 50 سالگی نیز باید سالی یک بار آن را انجام دهید. اگر هم فشار خون تان بالای 5/13 روی 8 است یا در خطر دیابت هستید باید از 18 سالگی تست قند را شروع کنید.